Rolnictwo w Polsce
Jednym z działów gospodarki jest rolnictwo, które dostarcza płody rolne – dzięki uprawie roli i roślin oraz hodowli i chowu zwierząt, uzyskiwane są produkty roślinne i zwierzęce. W Polsce dominują gleby średniourodzajne i słabe, gleby najwyższej klasy należą do niewielkiego odsetka. Efektem m.in. polskiej polityki rolnej po wojnie są rozdrobnione gospodarstwa rolne, których powierzchnia nie przekracza 5 ha. W 2011 roku udział rolnictwa w Polsce w PKB wyniósł 3,4%, natomiast eksport produktów pochodzenia rolniczego wyniósł 9,1% wszystkich wyeksportowanych towarów.
Ubezpieczenia dla rolników – obowiązkowe i dobrowolne
Każdy rolnik zobowiązany jest do zakupu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Dodatkowo rolnicy mają możliwość wykupienia alternatywnych ubezpieczeń – szeroką ofertę proponują towarzystwa ubezpieczeniowe. Osoby zajmujące się pracą na roli mogą ochroną objąć m.in.: drób, bydło, czy też pasieki. Część ubezpieczeń dobrowolnych podlega dotacji np. ze strony Unii Europejskiej.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC dla rolników – dla kogo?
Obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej dla rolników wprowadzone w Polsce zostało w 1976 roku. Obecnie kwestię ubezpieczeń reguluje ustawa z dnia 22.05.2003 roku o obowiązkowych ubezpieczeniach. Do zawarcia umowy ubezpieczenia OC z tytułu posiadania gospodarstwa rolnego zobowiązany jest rolnik indywidualny – osoba fizyczna, która współposiada lub posiada gospodarstwo rolne. Obowiązkowe OC dotyczy nie tylko właściciela gospodarstwa, ale również dzierżawcę, użytkownika gospodarstwa rolnego i najemcę. Ubezpieczenie natomiast nie obejmuje m.in. spółdzielni, spółek.
Co obejmuje ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej rolników?
Obowiązkowe ubezpieczenie OC zabezpiecza rolnika przed wypłatą odszkodowania osobom trzecim z własnych środków. Obejmuje ono szkody (zniszczenie lub uszkodzenie mienia, uszkodzenia ciała, rozstrój zdrowia lub jego utrata, śmierć) wyrządzone przez rolnika, osoby, które z rolnikiem pozostają we wspólnym gospodarstwie oraz osoby, które w tym gospodarstwie pracują. Ochroną objęte są również szkody, które powstały wskutek niewykonania lub nieprawidłowego wykonania umowy (istnieją wyłączenia, które nie obejmuje taka forma ubezpieczenia). Odszkodowanie jest równe wysokości szkody, nie przekracza ono jednak sumy gwarancyjnej:
- 5.000.000 euro w przypadku szkód na osobie – odniesienie do jednego zdarzenia,
- 1.000.000 euro w przypadku szkód na mieniu – odniesienie do jednego zdarzenia.
Ubezpieczenie obejmuje szkody wyrządzone bezpośrednio w następstwie prac polowych oraz szkody, które związane są z ruchem na drogach publicznych – pojazdy zaprzęgowe czy też pędzenie bydła.
Obowiązkowe ubezpieczenie budynków
Posiadacz gospodarstwa rolnego zobowiązany jest również do zawarcia umowy, która ochroną obejmuje budynki wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Ubezpieczenie dotyczy tylko instalacji związanych z budynkiem, jego murów, tynków i powłok malarskich. Elementy wyposażenia podlegają ubezpieczeniu dobrowolnemu – dodatkowo płatne.
Ubezpieczenie OC rolników – umowa
Umowa między ubezpieczycielem a rolnikiem zawierana jest na okres 12 miesięcy, a do jej zawarcia musi dojść nie później niż w dniu objęcia przez osobę gospodarstwa rolnego. W przypadku zmiany posiadacza gospodarstwa rolnego to dotychczasowy właściciel gospodarstwa ma obowiązek powiadomić zakład ubezpieczeń. Jeśli nie później niż na dzień przed upływem okresu ubezpieczenia OC rolnik nie wypowie ubezpieczycielowi umowy to zostaje ona przedłużona automatycznie na kolejne 12 miesięcy Z reguły odpowiedzialność towarzystwa ubezpieczeniowego za szkody rozpoczyna się w momencie zawarcia umowy oraz zapłaceniu składki lub jej pierwszej raty.
Obowiązkowe ubezpieczenie OC – czego nie obejmuje?
Odszkodowanie z OC rolnika od towarzystwa ubezpieczeniowego zgodnie z ustawą nie przysługuje w przypadku:
- szkody w mieniu wyrządzonej rolnikowi przez osoby, które pozostają z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie lub pracują w jego gospodarstwie,
- szkody spowodowanej chorobami zakaźnymi niepochodzącymi od zwierząt,
- szkody w mieniu, która wyniknęła z wady towarów dostarczonych przez osobę objętą ubezpieczeniem lub wykonywaniem usługi,
- szkody powstałej w następstwie uszkodzenia, utraty, zaginięcia lub zniszczenia przedmiotów wypożyczonych lub przyjętych przez osobę, która objęta jest ubezpieczeniem OC rolników do przechowania, naprawy lub użytkowania, szkody polegającej na zanieczyszczeniu środowiska,
- szkody, która polegała na utracie biżuterii, dzieł sztuki, gotówki i innych wartościowych przedmiotów,
- grzywien administracyjnych i sądowych, kar pieniężnych, należności (kar lub grzywien) względem budżetu państwa.
Zwrot odszkodowania z OC rolnika – kiedy?
Zakład ubezpieczeń od sprawcy ma prawo domagać się zwrotu odszkodowania wypłaconego z OC w przypadku:
- szkody, która została wyrządzona umyślnie,
- szkody wyrządzonej w stanie po spożyciu alkoholu,
- szkody wyrządzonej pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych.
Brak ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej rolników – kary
Według ustawy, ubezpieczenie OC rolników jest obowiązkowe – prawo egzekwować powinny jednostki samorządowe, które zobowiązane zostały do nakładania kar na rolników. W praktyce odsetek płacących rolników jest niewielki, a kary za brak polis nie są nakładane.